Wat slaap precies is en hoe slaap werkt, daar kun je hier meer over lezen. In deze blog bespreken we per lichaamssysteem en per hormoon wat slaap met ons lichaam doet en wat de gezondheidsvoordelen hiervan zijn.
Slaap speelt een rol in elk systeem van ons lichaam. Als we beter slapen, werkt ons lichaam beter en worden onze lichaamsfuncties veel efficiënter. Er zijn de voor de hand liggende voordelen zoals meer energie en verhoogde concentratie, die je waarschijnlijk al wel hebt ervaren, maar er zijn ook andere effecten die misschien minder duidelijk worden opgemerkt maar zeer essentieel zijn. Die effecten bespreken we in deze blog per lichaamssysteem en per hormoon.
De essentie van slaap per lichaamssysteem
Immune-systeem
Ons immuunsysteem staat centraal bij de verdediging van ons lichaam tegen infecties, chronische ziekten en levensbedreigende invloeden op onze gezondheid. Het menselijk immuunsysteem is een complex systeem dat zichzelf in evenwicht houdt door middel van een aantal verschillende mechanismen. Een belangrijk element is de productie en distributie van witte bloedcellen die rechtstreeks vechten tegen vreemde indringers zoals virussen. De productie van deze witte bloedcellen en veel van de andere regulering van dit systeem wordt geregeld door ontstekingsremmende eiwitten die cytokinen worden genoemd.
Wanneer we slapen produceert ons lichaam cytokinen, antilichamen en andere cellen die ons helpen gezond en wel te blijven door ontstekingen, infecties en trauma’s te bestrijden. In de latere stadia van de slaap zelfs nog meer dan in het begin. Daarom kan voldoende slaap van goede kwaliteit zo’n positief effect hebben op ons immuunsysteem.
Samenvattend blijkt uit studies dat een gebrek aan slaap de kans om ziek te worden vergroot en de hersteltijd van een ziekte vertraagt.
Spijsverteringsstelsel
Je hebt waarschijnlijk wel eens ervaren welke invloed een slaaptekort op je voeding kan hebben. Wanneer we een slaaptekort hebben, hebben we waarschijnlijk minder energie en dus ook minder zin om calorieën te verbranden. We zijn ook minder in staat om goede beslissingen te nemen, dus we slaan eerder de training over en gaan naar de koelkast. Slaap heeft invloed op de productie van hormonen die de eetlust reguleren. Bij slaaptekort produceren we minder leptine, wat betekent dat we ons -zelfs na het eten- niet zo vol voelen, en produceren we meer ghreline, wat onze eetlust stimuleert. Bij een goede nacht slaap is dat net andersom en produceren we meer leptine en minder ghreline.
Uit een studie bleek dat mensen 55% minder vet verloren terwijl ze dezelfde calorie-inname behielden wanneer ze over een periode van 14 dagen minder sliepen.
Studies tonen ook aan dat slaap onze productie van insuline beïnvloedt, vooral na het eten, en onze tolerantie voor glucose vermindert. Dit is niet goed voor gewichtsverlies en wordt verondersteld een factor te zijn die bijdraagt aan obesitas en kan leiden tot diabetes.
Bloedsomloop
Ons hart heeft het ook nodig om te slapen. Dit sluit aan bij het punt hierboven over glucose (bloedsuiker), omdat dit ook invloed kan hebben op het hart. Een goede slaap kan ook de bloeddruk en ontstekingen verminderen, die kunnen leiden tot hart- en vaatziekten. Slaaptekort is ook in verband gebracht met een verhoogd risico op hartaanvallen en beroertes.
Huid
Net als de rest van je lichaam, herstelt je huid zich het meest efficiënt wanneer je slaapt. Door meer collageen te produceren, zoals tijdens de slaap, ziet uw huid er voller uit, zal ze minder snel rimpels vertonen en minder snel droog worden.
Hersenen
Een goede slaap wordt in verband gebracht met een betere cognitieve functie, een beter geheugen, een beter humeur en meer creativiteit. Wanneer we slapen maken kleine cellen effectief de eiwitten schoon die zich rond de hersenen ophopen. Net als wanneer we onze tanden poetsen, houdt dit de hersenen schoon en beter in staat om te functioneren.
De essentie van slaap per hormoon
Slaap zorgt ervoor dat het lichaam hormonen vrijgeeft die de ademhaling kunnen vertragen en andere spieren in het lichaam kunnen ontspannen, genezen en ontstekingen helpen verminderen.
- Melatonine: een hormoon dat door de pijnappelklier wordt aangemaakt, neemt ‘s nachts toe en zorgt ervoor dat je je slaperig voelt.
- Cortisol: geproduceerd in de bijnieren, is betrokken bij de stofwisseling, het immuunsysteem en de stressrespons. Cortisol, het “vecht-of-vluchthormoon”, daalt tijdens de eerste uren van de slaap en bereikt een piek net voor het ontwaken, waardoor we ons hongerig en opgewekt voelen.
- Insuline: geproduceerd in de alvleesklier, regelt de glucosespiegel en hoe het lichaam koolhydraten en vetten in voedsel gebruikt. De insulinespiegel wordt tijdens de slaap gereguleerd, zodat we hongerig wakker worden.
- Alsosterone: helpt het natrium- en kaliumgehalte in het lichaam te regelen. Het wordt geproduceerd in de bijnierschors en de niveaus zijn hoog tijdens de slaap, zodat we niet naar het toilet hoeven te gaan.
- Human Growth Hormone: deskundigen schatten dat maar liefst 75% van het HGH tijdens de slaap wordt vrijgemaakt, voornamelijk tijdens de eerste periode van de fase 3-slaap, ongeveer een uur nadat u voor het eerst in slaap bent gevallen.
- Testosterone: laat spieren herstellen, helpt je lichaam om te groeien en zichzelf te herstellen. Het testosterongehalte stijgt tijdens de slaap en daalt tijdens de wakkere uren. Onderzoek heeft aangetoond dat de hoogste niveaus van testosteron gebeuren tijdens REM-slaap, de diepe, herstellende slaap die meestal later in de nachtelijke slaapcyclus optreedt.
Wat betekend dit?
Samenvattend, om in de beste gezondheid te verkeren en het beste in staat te zijn om ziektes te bestrijden en goed te functioneren, is het de moeite waard om je te concentreren op een goede hoeveelheid en kwaliteit van de slaap. Het vermindert het risico op een aantal chronische ziekten, waaronder hartaandoeningen en diabetes, het helpt je beter te voelen, meer energie te hebben en cognitief beter te functioneren.
